Terapia manualna jest najskuteczniejszą i jednocześnie najbardziej wymagającą formą rehabilitacji. Lekarz fizjoterapeuta, który stosuje w leczeniu swoich pacjentów terapię manualną, musi wykazać się ogromną wiedzą oraz precyzją podczas wykonywania poszczególnych ruchów. Dowiedz się, jakie są wskazania, metody i techniki w terapii manualnej.
Wskazania do terapii manualnej
Terapia manualna jest dość uniwersalną formą rehabilitacji. Pomaga nie tylko w bólach pourazowych, ale także w bólach mięśniowych, przy migrenach i zawrotach głowy, w przeciążeniach stawów, w wadach postawy, przy rwie kulszowej, w bólu karku czy blokadzie czynnościowej stawów. Jednocześnie istnieją pewne przeciwwskazania, które terapeuta musi uwzględnić, podejmując decyzję o rozpoczęciu terapii manualnej – osteoporoza, hipomobliność czy stany zapalne stawów. Bezwzględnie nie należy podejmować terapii manualnej przy nowotworach, złamania, zwichnięcia stawów czy zaburzenia psychiczne.
Terapia tkanek miękkich i inne metody terapii manualnej
Terapia tkanek miękkich należy do jednych z najlepiej zbadanych i najskuteczniejszych metod terapii manualnej. Dzięki poizometrycznej relaksacji mięśni udaje się zmniejszyć napięcie, podobnie jak rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, które często stosowane jest u pacjentów, którzy po przebytych urazach nadal uskarżają się na duże ograniczenia w poruszaniu stawem, które często wynika ze zbyt długiego chodzenia w ortezie lub zbyt długiego kulenia. Podczas terapii tkanek miękkich często stosuje się także flossing, polegający na owijaniu problematycznego miejsca elastyczną taśmą na kilka minut, w trakcie których pacjent wykonuje określone ćwiczenia. Do popularnych i bardzo skutecznych metod terapii manualnej zalicza się również metodę Cyriaxa, która przeprowadzana jest u osób z dysfunkcjami narządu ruchu.
Techniki terapii manualnej
W zależności od potrzeb, rehabilitant wybiera najlepsze dla pacjenta techniki terapii manualnej:
- masaż poprzeczny – poprawa ruchomości stawu następuje po masażu w poprzek włókien mięśniowych, więzadeł czy przyczepów ścięgien do kości
- masaż funkcyjny – masaż wykonuje się w przeciwnym kierunku, niż naturalnie pracuje mięsień, którego celem jest rozluźnienie tkanek
- manipulacja stawów – inaczej zwana chiropraktyką, jej celem jest szybkie uruchomienie stawu, technice tej towarzyszą charakterystyczne dźwięki chrupnięcia
- mobilizacja – jej celem jest zwiększenie ruchomości stawów lub poprawy płynności ruchów
- masaż tkanek głębokich – zmniejszenie bólu, przywrócenie poprawnej postawy lub płynności ruchów odbywa się za pomocą bardzo subtelnego masażu, który wpływa na wegetatywny układ nerwowy
- neuromobilizacja – pobudzenie procesów przewodnictwa nerwowego odbywa się za pomocą napinania i uruchamiania nerwu, który odzyskuje elastyczność i ruchomość; technika ta usprawnia także gojenie się ran
- stretching – po tym, jak pacjent napnie i poluzuje mięśnie, terapeuta je rozciąga
Terapia manualna prowadzona jest zarówno po urazach, trwałych dolegliwościach, jak i jako forma rehabilitacji po operacjach. Większość specjalistycznych zabiegów wymaga podjęcia rehabilitacji. W Warszawie terapia manualna prowadzona jest między innymi w Akademii Ruchu, w której lekarze fizjoterapeuci specjalizują się przede wszystkim w metodzie Cyriaxa i w terapii tkanek miękkich.